مقالات و تحقیقات مجید زواری

نوشته :سید عبدالمجید زواری

منبع روزنامه جوان 21/12/84

با تحولات اخیر پرونده هسته اى و گزارش فعالیت هاى هسته اى ایران به شوراى امنیت، پس از سه  سال فراز و فرود در حال حاضر جدال میان ایران و غرب در مورد این موضوع وارد مرحله جدید و حساسى شده است که هر گونه بى احتیاطى طرفین بازى، عواقب جبران ناپذیرى را به بار خواهد آورد.
به هر حال پرونده هسته اى ایران از وین به نیویورک منتقل شده و این موضوع در شوراى امنیتى بررسى خواهد شد که ریاست آن برعهده یک جنگ طلب مشهور امریکایى به نام جان بولتون مى باشد.
البته اشاره به جان بولتون و شوراى امنیت، القاى ترس نیست بلکه اشاره به حساسیت موضوعى است که مسوولان کشور براى دفاع از منافع و حقوق ملت ایران باید در نظر داشته باشند.

آرشیو مقالات و تحقیقات مجید زواری
قبل از چیز لازم است به تفاوت دو مفهوم «گزارش» و «ارجاع» به شوراى امنیت اشاره شود تا از هر گونه سوء تفاهمى در این مورد جلوگیرى شود. طبق اساسنامه آژانس «گزارش به شوراى امنیت» با مفهوم «ارجاع» کاملاً تفاوت دارد و «گزارش» به عنوان یکى از موارد عادى و طبیعى مندرج در اساسنامه آژانس است.
آنچه که در مورد پرونده هسته اى ایران اتفاق افتاد به هیچ وجه به معناى ارجاع (refer) پرونده به شوراى امنیت نیست، بلکه به معناى مطلع نگه داشتن این شورا از فعالیت هاى آژانس در قبال پرونده مى باشد و پرونده ایران به هیچ وجه از آژانس بین المللى انرژى اتمى خارج نشده و سیر حقوقى خود را طى مى کند.
در حال حاضر با توجه به شرایط فعلى پرونده هسته اى ایران وافزایش تهدیدها و فشارها بر ایران چند نکته باید مورد توجه مسوولین کشور قرار گیرد. در این که انرژى هسته اى حق مسلم ماست، شکى نیست ولى آنچه مسلم است باید دراین مورد منافع بلند مدت نظام در نظر گرفته شود واین دقیقاً همان چیزى است که مقام معظم رهبرى نیز در روزهاى گذشته بر آن تأکید داشتند: «پایدارى همراه با حفظ هوشیارى کامل».
براى کاهش فشارها مى توان مذاکرات با طرفین اروپایى و یا احتمالاً مذاکره با کشورهاى دیگر مورد توجه قرار گیرد، طرح روسیه را نیز همزمان مى توان در نظر داشت ولى قبل از هر چیز باید به طرفین غربى و دیگران تفهیم کرد که تهدید ایران به نفع هیچ کس نیست. کمترین تأثیر تهدید ایران، افزایش قیمت نفت مى باشد که بیش از همه اروپا، چین و دیگر کشورهایى که اقتصادهاى روبه رشد دارند را متضرر خواهد کرد.

آرشیو مقالات و تحقیقات مجید زواری
باید به این کشورها تفهیم کرد که رأى آنها در شوراى امنیت، تعیین کننده ادامه و یا قطع منافع آنها در ایران مى باشد. روسها به دنبال تعیین نقش ویژه در پروژه هاى هسته اى ایران هستند، چینى ها علاوه بر روابط گسترده تجارى با ایران، قسمت عمده نفت مورد نیاز خود را از ایران تأمین مى کنند. اروپائى ها نیز روابط تجارى نسبتاً خوبى با ایران دارند و هند نیز خواهان تأمین انرژى مورد نیاز خود از طریق ایران است.
باید به این کشورها تفهیم کرد که ادامه این روابط، ارتباط مستقیمى با رأى آنها در شوراى امنیت دارد.
همچنین ایران سرمایه هاى قابل توجهى در بانک هاى اروپایى دارد که با خروج آنها از بانک هاى این کشورها، اقتصاد شکننده اروپا، احتمالاً با مشکلات زیادى مواجه خواهد شد.
باید به طرف هاى متخاصم تفهیم کرد که هرگونه تهدید نظامى علیه ایران منجر به ناامنى و تهدید کل منطقه مى شود وایران با استفاده از ابزارهایى که در اختیار دارد از جمله نفت، تنگه هرمز، نفوذ گسترده در عراق، حماس و حزب الله و ... مى تواند به شدت منافع غرب را به خطر بیندازد.

آرشیو مقالات و تحقیقات مجید زواری
از سوى دیگر برخى کارشناسان مسائل استراتژیک معتقدند اتحاد چین، روسیه، هند و ایران مى تواند به عنوان یک قطب جدید در مقابل امریکا مطرح شود. با توجه به ویژگى هاى این کشورها از لحاظ وسعت، جمعیت منابع عظیم انرژى، تنوع مناطق نفوذ از آسیاى جنوب شرقى تا اروپا و همچنین منطقه استراتژیک خاورمیانه، تشکیل یک اتحاد شرقى تا حدود زیادى مى تواند فضاى مانور را براى سیاست هاى یکجانبه گرایانه امریکا محدود کند. باید به این کشورها تفهیم کرد که منافع تشکیل این اتحاد به مراتب بیشتر از اطاعت از سیاست هاى امریکا در جهان مى باشد.
از سوى دیگر اگر به نوع آرایى که به ایران داده شد توجه کنیم متوجه مى شویم آراى ممتنع و منفى اغلب از سوى کشورهایى داده شده است که به دنبال دستیابى به فناورى هسته اى مى باشند.
از سوى دیگر مى توان طرفین غربى را تهدید کرد که هرگونه اقدامى علیه ایران منجر به صدور فناورى هسته اى به این کشورها مى شود و از طرف دیگر با رایزنى با کشورهایى که به دنبال دانش هسته اى هستند، حمایت آنها را در مورد پرونده  هسته اى ایران بدست آورد.
به هر حال خود غربى ها هم مى دانند که هرگونه اقدامى علیه ایران چه عواقب ناگوارى براى آنها به بار خواهد آورد و به گفته خود آنها ایران با کشورهاى دیگر بسیار متفاوت است و باید در برخورد با این کشور بسیار محتاط بود. در همین زمینه مجله بریتانیایى اکونومیست طرح روى جلد این هفته خود را به کاریکاتورى از جورج بوش اختصاص داده بود که روى بمب اتمى نشسته بود و صحنه اى از فیلم معروف استرنجلاو را به خاطر مى آورد که خلبان بمب افکن B52 امریکایى پس از آنکه سرانجام موفق مى شود نقص فنى هواپیماى خود را رفع کند و بمب اتمى را براى فرو افتادن بر خاک شوروى رها سازد خود نیز در حالى که فریاد مى زند و کلاه گاو چرانى اش را تکان مى دهد سوار بر بمب، نخستین قربانى جنگ جهانى سوم مى شود.

آرشیو مقالات و تحقیقات مجید زواری
همین موضوع به صورتى دیگر توسط على لاریجانى دبیر شوراى عالى امنیت ملى مطرح شده است. آقاى لاریجانى در گفت وگو با شبکه ۲ فرانسه در پاسخ به سوالى در مورد تهدیدات امریکا علیه ایران گفت: کسانى که چنین تهدیداتى را به کار مى گیرند وسایل اجراى آن را ندارند و این بیش از آنکه قدرتشان را به اثبات برساند ناتوانى شان را ثابت مى کند.
در پایان این نکته قابل توجه است که پرونده هسته اى ایران فقط یک بهانه است و در حقیقت امریکا مى خواهد با سوء استفاده و بزرگ نمایى فعالیت هاى هسته اى ایران، با ما تصفیه حساب کند ولى در صورت پایدارى و مقاومت، درنهایت ایران و ملت بزرگ آن برنده نهایى خواهند بود که توانسته اند با پیروزى در مقابل اراده جهانى به نمادى از شجاعت و قدرت در بین مسلمانان و دیگر آزادیخواهان جهان تبدیل شوند.